“Çoxlu Türkiyə və Azərbaycan bələdiyyələrinin qardaş elan olunmasına nail olmuşuq”
Səbuhi Yusifov: “Mərkəzimizin nəzdində böyük bir kitabxana açmağı planlaşdırırıq”
Qafqaz Universitetinin ilk tədqiqat mərkəzlərindən biri olaraq 1998-ci ildən fəaliyyət göstərən Dövlət və Bələdiyyə İdarəçiliyi Tədqiqatları Mərkəzinin sədri Səbuhi Yusifov mərkəzin fəaliyyət istiqamətləri ilə bağlı suallarımızı belə cavablandırdı.
- Səbuhi müəllim, Mərkəzin fəaliyyəti ilə yaxından tanış olmaq istərdik.
- Qafqaz Universitetində bir çox elmi tədqiqat mərkəzi fəaliyyət göstərir. Bunlardan biri də universitetdə Bələdiyyə Tədqiqatları Mərkəzi adı ilə fəaliyyətə başlayıb, sonralar isə adı dəyişərək Dövlət və Bələdiyyə İdarəçiliyi Tədqiqatları Mərkəzi kimi fəaliyyətini davam etdirən tədqiqat mərkəzidir. Mərkəzin qurulmasındakı məqsəd, yerli özünüidarəetmə, bələdiyyə sahəsində araşdırma aparmaq, dünya ölkələrinin yerli özünüidarəetmə sahəsindəki təcrübələrini araşdırmaq, Azərbaycanda bələdiyyələrin inkişafına elmi töhfələr vermək və tövsiyyələr hazırlamaq, eyni zamanda bələdiyyə idarəçiliyi sahəsində araşdırma aparan universitetlər, mərkəzlər və tədqiqatçılarla əməkdaşlıq etməkdir. Bu sahədə uğurlara gələndə isə onu deyə bilərəm ki, Azərbaycanda bələdiyyəçilik sahəsində hazırlanan qanunvericiliyin ərsəyə gəlməsində mərkəzimizin rolu böyükdür. Atılan addımların inkişafı üçün beynəlxalq seminarlar, konfranslar təşkil edilir, eyni zamanda Türkiyənin bir çox bələdiyyələri ilə əlaqələr qurulur. Bu addımlar sayəsində isə Azərbaycanda çox sayda bələdiyyələrin qardaş bələdiyyələr elan olunmasına nail ola bilmişik. Digər tərəfdən də işimizin əsas məqsədi, bu sahədə elmi tədqiqat işləri aparmaqdan, Azərbaycanda bələdiyyə sahəsində aparılacaq islahatlara işıq tuta biləcək qaynaqlar və materiallar hazırlamaq, eləcə də mövcud ədəbiyyatları əldə etməkdən ibarətdir. Bu baxımdan da Türkiyə ilə əlaqələrimiz çox genişdir.
- Bələdiyyə sahəsində Türkiyə təcrübəsinin artırılması ilə bağlı universitet tərəfindən araşdırma aparıldığı haqda məlumatım oldu. Bu haqda nə deyərdiniz? Araşdırmanın nəticəsi nə oldu?
- Bəli. Belə bir araşdırma apardıq. Belə ki, Mərkəzimiz Milli Məclisin Regional siyasət komitəsi ilə sıx əlaqələrə malikdir. Bunun nəticəsidir ki, keçən il İstanbul Böyükşəhər Bələdiyyəsinə Komissiyanın üzvü olan bir qrup millət vəkili ilə bir səfərimiz oldu. Bu səfər çərçivəsində Türkiyədə bələdiyyəçiliyin tarixi mərhələlərdə keçdiyi inkişaf yolu, mövcud vəziyyəti, bələddiyyələrin strukturu, fəaliyyət prinsipləri, dövlət və ictimaiyyətlə qarşılıqlı münasibətləri, icra etdikləri layihə və programlar, eləcə də onların maliyyə əsasları haqqında geniş məlumat əldə etdik. Əldə olunan məlumatlar əsasında hesabat hazırlanaraq Milli Məclisə təqdim olundu. Eyni zamanda “Türkiyədə Bələdiyyəçilik Təcrübəsi” adlı kitabımız da hazırlanıb və yaxında çapa göndəriləcək. Ümid edirik ki, bu fəaliyyətlərin gələcəkdə yerli aparılacaq islahatlara faydası olacaq. Bundan əlavə Türk Dünyası Bələdiyyələr Birliyi ilə əməkdaşlıq memorandumu imzalamışıq. İlkin addımlardan biri olaraq mərkəzimizin nəzdində böyük bir kitabxana açmağı planlaşdırırıq. Hal- hazırda bu istiqamətdə işlər gedir.
- Əməkdaşlıq etdiyiniz başqa təşkilatlar varmı?
- Əməkdaşlıq etdiyimiz təşkilatlar içərisində qeyri-hökumət təşkilatları (QHT), xüsusilə Almaniya Beynəlxalq Əməkdaşlıq Təşkilatı var ki, biz onlarla da geniş şəkildə görüşlər təşkil edirik. Hazırda təşkilatla işbirliyi içərisində Qafqaz Universiteti, Almaniya Beynəlxalq Əməkdaşlıq Təşkilatı, Prezident Yanında Azərbaycan Dövlət İdarəçilik Akademiyası və Ədliyyə Nazirliyinin Bələdiyyələrlə iş Mərkəzi ilə ortaq bələdiyyə qulluqçuları üçün təlim kurikulumunun hazırlaması üzərində işləyirik. Kurrikulum hazırlandıqdan sonra onun əsasında bələdiyyə qulluqçuları üçün strateji planların hazırlanması, maliyyə resurslarından istifadə, ictimaiyyətlə münasibətlər və bu kimi başqa mövzular üzrə təlim kursları keçirilməsi nəzərdə tutulur. Bundan əlavə Almaniya Beynəlxalq Əməkdaşlıq Təşkilatının təşəbbüsü ilə hər il Gürcüstanda iki ölkənin də yaxından iştirakı ilə Cənubi Qafqazda yerli özünüidarəetmə sahəsində baş verən yeniliklərin müzakirəsi, tətbiqi və ortaya çıxan problemlərin həlli yolları, Avropa təcrübəsi və s. mövzularda yay məktəbi təşkil olunur. Bu il də dördüncü yay məktəbi keçiriləcək ki, bunu da noyabr ayında planlaşdırırıq.
- Xaricdə bələdiyyələr sahəsində gördüyümüz təcrübə ölkəmizdə də tətbiq olunurmu?
- Bizim tələbələrimizin, xüsusilə bələdiyyə kafedrasının tələbələrinin təcrübə keçməsi üçün lazımi şərait yaratmağa çalışırıq. Belə ki, Türkiyənin bir çox bələdiyyələri ilə qurduğumuz münasibətlər nəticəsində ölkəmizdə də bu istiqamətdə inkişaf üçün təcrübələr həyata keçiririk. Eyni zamanda hər il bu kafedranın tələbələrindən bir neçəsini təcrübə üçün xaricə göndəririk. Nəticədə, Azərbaycandakı problemlərin dünya təcrübəsində necə həllolunması ilə bağlı təcrübəyə malik olurlar. Əksmərkəzləşdirmənin isə ölkə iqtisadiyyatına təsiri sahəsində tədqiqatlarla tanış olurlar. Məlumat üçün qeyd edim ki, Gürcüstanda keçirilən yay məktəbi çərçivəsində də biz planlaşdırırıq ki, yerli özünüidarəetmə sahəsində təhsil şəbəkəsi quraq. Bununla da bu sahədə təhsil verən universitetlərin, professor-müəllim heyətinin qarşılıqlı mübadiləsi, bələdiyyə işçilərinə seminarlar keçirilməsi və maarifləndirici tədbirlərin aparılması planlarına nail olaq. Hal hazırda bu sahədə fikir mübadilələri aparırıq.
- Bu sahə ilə bağlı dərsliklər nəşr olunurmu? Tələbələr hansı vəsaitlərdən faydalanırlar?
- Hal hazırda bununla bağlı kitab çalışmaları üzərində işləyirik. Hazırda “Yerli özünüidarəetmə” adlı kitab nəşrə hazırlanır. Bundan əlavə “Türkiyə Cümhuriyyətinin bələdiyyəçilik təcrübəsi” kitabı üzərində işləyirik. Bu fəaliyyətlər də müntəzəm olaraq davam edəcək,
- Şəhər və ya bölgə bələdiyyələri ilə əlaqələriniz varmı?
- Bəli. Hətta biz keçən il belə bir tədqiqat aparmışdıq. Bu tədqiqat xüsusilə Abşeron bölgəsini əhatə etmişdir. Bölgədə fəaliyyət göstərən bələdiyyələrin fəaliyyəti ilə bağlı əhalidən “Bələdiyyə xalqın gözü ilə” adlı sorğu apardıq. Bu sorğuda əhalinin bələdiyyələr haqqında biliklərini, onların problemlərində bələdiyyələrin iştirakını öyrənmiş olduq. Digər tərəfdən əksmərkəzləşmənin iqtisadi inkişafa təsiri və s bir çox tədqiqat işləri üzərində çalışırıq.
Qafqaz Universitetinin ilk tədqiqat mərkəzlərindən biri olaraq 1998-ci ildən fəaliyyət göstərən Dövlət və Bələdiyyə İdarəçiliyi Tədqiqatları Mərkəzinin sədri Səbuhi Yusifov mərkəzin fəaliyyət istiqamətləri ilə bağlı suallarımızı belə cavablandırdı.
- Səbuhi müəllim, Mərkəzin fəaliyyəti ilə yaxından tanış olmaq istərdik.
- Qafqaz Universitetində bir çox elmi tədqiqat mərkəzi fəaliyyət göstərir. Bunlardan biri də universitetdə Bələdiyyə Tədqiqatları Mərkəzi adı ilə fəaliyyətə başlayıb, sonralar isə adı dəyişərək Dövlət və Bələdiyyə İdarəçiliyi Tədqiqatları Mərkəzi kimi fəaliyyətini davam etdirən tədqiqat mərkəzidir. Mərkəzin qurulmasındakı məqsəd, yerli özünüidarəetmə, bələdiyyə sahəsində araşdırma aparmaq, dünya ölkələrinin yerli özünüidarəetmə sahəsindəki təcrübələrini araşdırmaq, Azərbaycanda bələdiyyələrin inkişafına elmi töhfələr vermək və tövsiyyələr hazırlamaq, eyni zamanda bələdiyyə idarəçiliyi sahəsində araşdırma aparan universitetlər, mərkəzlər və tədqiqatçılarla əməkdaşlıq etməkdir. Bu sahədə uğurlara gələndə isə onu deyə bilərəm ki, Azərbaycanda bələdiyyəçilik sahəsində hazırlanan qanunvericiliyin ərsəyə gəlməsində mərkəzimizin rolu böyükdür. Atılan addımların inkişafı üçün beynəlxalq seminarlar, konfranslar təşkil edilir, eyni zamanda Türkiyənin bir çox bələdiyyələri ilə əlaqələr qurulur. Bu addımlar sayəsində isə Azərbaycanda çox sayda bələdiyyələrin qardaş bələdiyyələr elan olunmasına nail ola bilmişik. Digər tərəfdən də işimizin əsas məqsədi, bu sahədə elmi tədqiqat işləri aparmaqdan, Azərbaycanda bələdiyyə sahəsində aparılacaq islahatlara işıq tuta biləcək qaynaqlar və materiallar hazırlamaq, eləcə də mövcud ədəbiyyatları əldə etməkdən ibarətdir. Bu baxımdan da Türkiyə ilə əlaqələrimiz çox genişdir.
- Bələdiyyə sahəsində Türkiyə təcrübəsinin artırılması ilə bağlı universitet tərəfindən araşdırma aparıldığı haqda məlumatım oldu. Bu haqda nə deyərdiniz? Araşdırmanın nəticəsi nə oldu?
- Bəli. Belə bir araşdırma apardıq. Belə ki, Mərkəzimiz Milli Məclisin Regional siyasət komitəsi ilə sıx əlaqələrə malikdir. Bunun nəticəsidir ki, keçən il İstanbul Böyükşəhər Bələdiyyəsinə Komissiyanın üzvü olan bir qrup millət vəkili ilə bir səfərimiz oldu. Bu səfər çərçivəsində Türkiyədə bələdiyyəçiliyin tarixi mərhələlərdə keçdiyi inkişaf yolu, mövcud vəziyyəti, bələddiyyələrin strukturu, fəaliyyət prinsipləri, dövlət və ictimaiyyətlə qarşılıqlı münasibətləri, icra etdikləri layihə və programlar, eləcə də onların maliyyə əsasları haqqında geniş məlumat əldə etdik. Əldə olunan məlumatlar əsasında hesabat hazırlanaraq Milli Məclisə təqdim olundu. Eyni zamanda “Türkiyədə Bələdiyyəçilik Təcrübəsi” adlı kitabımız da hazırlanıb və yaxında çapa göndəriləcək. Ümid edirik ki, bu fəaliyyətlərin gələcəkdə yerli aparılacaq islahatlara faydası olacaq. Bundan əlavə Türk Dünyası Bələdiyyələr Birliyi ilə əməkdaşlıq memorandumu imzalamışıq. İlkin addımlardan biri olaraq mərkəzimizin nəzdində böyük bir kitabxana açmağı planlaşdırırıq. Hal- hazırda bu istiqamətdə işlər gedir.
- Əməkdaşlıq etdiyiniz başqa təşkilatlar varmı?
- Əməkdaşlıq etdiyimiz təşkilatlar içərisində qeyri-hökumət təşkilatları (QHT), xüsusilə Almaniya Beynəlxalq Əməkdaşlıq Təşkilatı var ki, biz onlarla da geniş şəkildə görüşlər təşkil edirik. Hazırda təşkilatla işbirliyi içərisində Qafqaz Universiteti, Almaniya Beynəlxalq Əməkdaşlıq Təşkilatı, Prezident Yanında Azərbaycan Dövlət İdarəçilik Akademiyası və Ədliyyə Nazirliyinin Bələdiyyələrlə iş Mərkəzi ilə ortaq bələdiyyə qulluqçuları üçün təlim kurikulumunun hazırlaması üzərində işləyirik. Kurrikulum hazırlandıqdan sonra onun əsasında bələdiyyə qulluqçuları üçün strateji planların hazırlanması, maliyyə resurslarından istifadə, ictimaiyyətlə münasibətlər və bu kimi başqa mövzular üzrə təlim kursları keçirilməsi nəzərdə tutulur. Bundan əlavə Almaniya Beynəlxalq Əməkdaşlıq Təşkilatının təşəbbüsü ilə hər il Gürcüstanda iki ölkənin də yaxından iştirakı ilə Cənubi Qafqazda yerli özünüidarəetmə sahəsində baş verən yeniliklərin müzakirəsi, tətbiqi və ortaya çıxan problemlərin həlli yolları, Avropa təcrübəsi və s. mövzularda yay məktəbi təşkil olunur. Bu il də dördüncü yay məktəbi keçiriləcək ki, bunu da noyabr ayında planlaşdırırıq.
- Xaricdə bələdiyyələr sahəsində gördüyümüz təcrübə ölkəmizdə də tətbiq olunurmu?
- Bizim tələbələrimizin, xüsusilə bələdiyyə kafedrasının tələbələrinin təcrübə keçməsi üçün lazımi şərait yaratmağa çalışırıq. Belə ki, Türkiyənin bir çox bələdiyyələri ilə qurduğumuz münasibətlər nəticəsində ölkəmizdə də bu istiqamətdə inkişaf üçün təcrübələr həyata keçiririk. Eyni zamanda hər il bu kafedranın tələbələrindən bir neçəsini təcrübə üçün xaricə göndəririk. Nəticədə, Azərbaycandakı problemlərin dünya təcrübəsində necə həllolunması ilə bağlı təcrübəyə malik olurlar. Əksmərkəzləşdirmənin isə ölkə iqtisadiyyatına təsiri sahəsində tədqiqatlarla tanış olurlar. Məlumat üçün qeyd edim ki, Gürcüstanda keçirilən yay məktəbi çərçivəsində də biz planlaşdırırıq ki, yerli özünüidarəetmə sahəsində təhsil şəbəkəsi quraq. Bununla da bu sahədə təhsil verən universitetlərin, professor-müəllim heyətinin qarşılıqlı mübadiləsi, bələdiyyə işçilərinə seminarlar keçirilməsi və maarifləndirici tədbirlərin aparılması planlarına nail olaq. Hal hazırda bu sahədə fikir mübadilələri aparırıq.
- Bu sahə ilə bağlı dərsliklər nəşr olunurmu? Tələbələr hansı vəsaitlərdən faydalanırlar?
- Hal hazırda bununla bağlı kitab çalışmaları üzərində işləyirik. Hazırda “Yerli özünüidarəetmə” adlı kitab nəşrə hazırlanır. Bundan əlavə “Türkiyə Cümhuriyyətinin bələdiyyəçilik təcrübəsi” kitabı üzərində işləyirik. Bu fəaliyyətlər də müntəzəm olaraq davam edəcək,
- Şəhər və ya bölgə bələdiyyələri ilə əlaqələriniz varmı?
- Bəli. Hətta biz keçən il belə bir tədqiqat aparmışdıq. Bu tədqiqat xüsusilə Abşeron bölgəsini əhatə etmişdir. Bölgədə fəaliyyət göstərən bələdiyyələrin fəaliyyəti ilə bağlı əhalidən “Bələdiyyə xalqın gözü ilə” adlı sorğu apardıq. Bu sorğuda əhalinin bələdiyyələr haqqında biliklərini, onların problemlərində bələdiyyələrin iştirakını öyrənmiş olduq. Digər tərəfdən əksmərkəzləşmənin iqtisadi inkişafa təsiri və s bir çox tədqiqat işləri üzərində çalışırıq.
İlkin Ağayev
