Bakı narahat dünyamızın sabahı üçün ekoloji merkeze çevrildi
Azerbaycan Respublikası Tehsil Nazirliyi, Ekologiya ve Tebii Servetler Nazirliyi, Dövlet Neft Şirketi, İctimai Televiziya ve Radio Yayımları Şirketinin desteyi ve “Çağ” Öyretim Şirketinin teşkilatçılığı ile Etraf Mühitin Mühafizesi IV Beynelxalq Layihe Olimpiadasına (INEPO-EUROASIA) öten bazar günü Bakı El Oyunları Sarayında yekun vuruldu. Aprelin 7-de start götüren bilik yarışında ölkemizi temsil Mekteblilerimiz 15 medal qazandılar
Etraf Mühitin Mühafizesi IV Beynelxalq Layihe Olimpiadası (INEPO-EUROASIA) ise “Ekologiya ili”ne gözel töhfe oldu. Bilik yarışının neticeleri barede qezetimize melumat veren olimpiadanın Teşkilat Komitesinin sedri, Azerbaycan-Türkiye Özel Liseyleri Baş İdaresinin reisi Arif Gömleksizin sözlerine göre, tedbire 33 ölkeden 300-dek mektebli qatılmışdı: “Teşkilat Komitesine 300-den çox layihe teqdim edilmişdi. Hemin elmi araşdırmaların 97-si (45-i Azerbaycandan, 52-si xarici ölkelerden) seçilerek müxtelif ölkelerin tanınmış elm adamlarından teşkil olunmuş Münsifler Heyetinin müzakiresine verilmişdi. Münsifler Heyetinin qerarı ile öz layiheleri ile ferqlenenlere 9 qızıl, 12 gümüş, 16 bürünc medal teqdim edildi. Bilik yarışında Azerbaycan mekteblileri 5 qızıl, 4 gümüş, 6 bürünc medal qazandılar”. Onun sözlerine göre, bilik yarışında nümayiş etdirilen layihelerle 20 minden çox insan maraqlanıb.
Qeyd edek ki, olimpiadada “Çağ” Öyretim Şirketini temsil eden mektebliler 2 qızıl, 2 gümüş, 1 bürünc medal qazanıblar. Bununla da Azerbaycan-Türkiye Özel Liseyleri şagirdlerinin beynelxalq bilik yarışlarında elde etdikleri medalların sayı 363-e (77 qızıl, 119 qızıl, 167 bürünc) çatıb.
Planetimiz üçün önemli tedbir
“Artıq dörd ildir ki, Bakıda Etraf Mühitin Mühafizesi Beynelxalq Layihe Olimpiadası teşkil olunur. Her il bu tedbir çerçivesinde müxtelif ölkelerden çoxlu mektebli, elece de müellimler Azerbaycana gelirler. Olimpiada iştirakçıları ölkemizin inkişafına şahid olur ve vetenlerine qayıdandan sonra Azerbaycan heqiqetlerinin tebliğatçısına çevrilirler. Bu menada artıq eneneye çevrilmiş bu bilik yarışları hem de Azerbaycanın beynelxalq alemde tanıdılmasında önemli rol oynayır. Ona göre de men bu tedbiri esl hadise kimi deyerlendirirem”. Bu sözleri olimpiadanın qaliblerinin mükafatlandırılma merasiminde tehsil naziri Misir Merdanov dedi. Onun sözlerine göre, bu bilik yarışının erseye gelmesinde Heyder Eliyevin xeyir-duası ile fealiyyete başlamış “Çağ”ın rolu böyükdür.
Türkiyenin ölkemizdeki sefiri Hulusi Kılıç bu bilik yarışından memnunluğunu dile getirmekle yanaşı, müasir zemanede ekologiyanın her bir insan terefinden qorunmasının vacibliyini vurğuladı.
Millet vekili, Azerbaycan Milli Elmler Akademiyası Tarix İnstitutunun direktoru, professor Yaqub Mahmudov olimpiadanı tekce Azerbaycan üçün deyil, ümumilikde planetimizin xilası üçün önemli tedbir kimi deyerlendirdi.
Geleceyimize eminlik var
Millet vekili Qenire Paşayeva mekteblilerin layihelerine baxarken geleceyimizin layiqli ellerde olduğu qenaetine geldiyini söyledi. O hemçinin bölge mekteblilerinin bele beynelxalq tedbirlerde feallığını da müsbet deyerlendirdi. Bakı Dövlet Universitetinin professoru Şahlar Esgerov ise bilik yarışından aldığı teessüratı bele ifade etdi: “Bu il ölke başçısı terefinden Azerbaycanda “Ekologiya ili” elan olunub. Fikrimce, bu olimpiada Azerbaycanın, elece de onun tehsil sisteminin “Ekologiya ili”ne verdiyi en gözel töhfe kimi yaddaşlarda qalacaq”. Türkiyenin ölkemizdeki sefirliyinin tehsil üzre müşaviri Halis Koyuncuoğlu olimpiada ile bağlı fikirlerini bölüşerken bele dedi. “Esas vezifemiz Allahın bize bexş etdiyi tebietden qayda-qanun çerçivesinde istifade etmekdir. INEPO-EUROASIA mektebliler vasitesile insanlara bu vezifelerini xatırlatmaqda evezsizdir”. “İRELİ” İctimai Birliyinin sedri Ceyhun Osmanlı ise dedi ki, qlobal ekologiya problemlerine qarşı her kes genclerimiz qeder duyarlı olmalıdır.
Münsifler Heyetinin üzvü - Azerbaycan Dövlet Aqrar Universitetinin kafedra müdiri, professor Zaur Hümbetov mekteblilerin çıxışından çox razı qaldığını, bu cür layihelerin böyük ehemiyyetlerinin olduğunu qeyd etdi. Türkiyenin Ege Universitetinin kimya mühendisliyi kafedrasının müdiri, “Ekologiya” jurnalının redaktoru, professor Zefer Ayvaz genclerin ekologiya problemlerini diqqet artırmalarını çox teqdirelayiq hal kimi deyerlendirdi.
“Bu medal mene hemişe Azerbaycanı xatırladacaq”
Layihesi qızıl medala layiq görülmüş İzmir Özel Fateh Liseyinin şagirdi İdil Özdamar xaricde keçirilen beynelxalq bilik yarışlarından ilk defe qızıl medal elde etdiyini sevincle söyledi: “Bu bilik yarışından çox memnun oldum. Sözün düzü, gümüş medal gözleyirdim”. “Qardaş Azerbaycanda qazandığım bu uğur gelecek uğurlarımın esasını teşkil edecek”, - sözleri ile söhbetini davam etdiren İdil bu günlerde Amerikada keçirilecek daha bir bilik yarışına qatılacağını ve orada da yüksek netice elde edeceyini eminlikle dile getirdi. Onun müellimesi Ümid Karaca İdilin bacarıqlı bir fizik kimi yetişmesinde bele bilik yarışlarının önemli rol oynayacağına şübhe etmediyini söyledi.
İndoneziya mekteblileri - Teuku Muhammad Farhan Dermavan ve Amalul Auni, evvelce, Azerbaycan barede teessüratlarını söylediler. Teuku Muhammad Farhan Dermavan Azerbaycana gelmemişden önce bu ölke barede internet vasitesile melumat topladığını ve hazırda ermenilerin işğalı altında olan Azerbaycan torpaqlarını da ziyaret etmek niyyetinde olduğunu bildirdi. “Bes ölkemizi terk ederken özünüzle Azerbaycanı xatırladacaq hansı suveniri alacaqsınız?” sualına Amalul Auni “Qız qalası ile bağlı bir resm eseri” cavabını verdi. Onun hemkarı ise bu olimpiadadan elde etdiyi qızıl medalını göstererek: “Bu medal hemişe mene Azerbaycanı xatırladacaq”, - dedi. Çirkab sudan elektrik enerjisi hasilatının mümkünlüyü layihesi ile bilik yarışına qatılmış ve qızıl medal almış İraq mekteblileri Şivan Salih Hama Rahim ve Mohammed Najih Mohammed ise vetenlerine özleri ile Azerbaycanın milli geyimlerini aparacaqlarını bildirdiler. Bizimle türk dilinde danışan Şivan Salih hemçinin münsifler heyetinin bu ve ya diger layihelere çox edaletle yanaşdıqlarını vurğuladı. Söhbetlerinin sonunda ise onlar son zamanlar ölkelerinde bele olimpiadaların keçirilmemesini teessüfle vurğuladılar. Onların müellimi Yavuz Coşkunun sözlerine göre, İraq mekteblileri artıq dördüncü defedir ki, Bakıda keçirilen Etraf Mühitin Mühafizesi Beynelxalq Layihe Olimpiadasına qatılırlar.
Bürünc medala layiq görülmüş Ukrayna temsilçizi Anastasiya suallarımıza türk dilinde cavab vermekle, sözün heqiqi menasında, bizi şaşırtdı. Dediyine göre, atası türk, anası moldavan olan bu mektebli bundan bele hemişe Azerbaycanla mütemadi elaqe saxlayacaq. Qızıl medal qazanmış polşalılar - Anna Vagrodzka ve Alicya Ruszczak ise Rusiyada baş vermiş teyyare qezası ile bağlı üzüntülü olduqlarından suallarımızı cavablandırmaqdan imtina etdiler.
Olimpiadanın qızıl medalı ile mükafatlandırılan “Qafqaz” gimnaziyasının 11-ci sinif şagirdi Reşad Abdullayev ve 8-ci sinif şagirdi Azer Esgerov naliyyetlerini Azerbaycanda keçirilen yarışma ile mehdudlaşdırmadıqlarını vurğuladılar. Onlar bildirdiler ki, mayın 19-da Türkiyenin İstanbul şeherinde keçirilecek 18-ci Beynelxalq Etraf Mühitin Mühafizesi Olimpiadasına hazırlaşırlar. Qeyd edek ki, R. Abdullayev artıq 4-cü defedir ki, ekologiya ile bağlı yarışmalarda iştirak edir. İndiyecen 1 bürünc ve 3 qızıl medal qazanıb. A. Esgerov Türkiyede keçirilecek bilik yarışında Azerbaycanda qızıl medala layiq görülen “Deniz suyundan hidrogen qazının elde olunması”, R. Abdullayev ise dizel yanacağının zererli tesirlerini azaltmaqla bağlı layihelerle çıxış edecekler.
Hemsöhbet olduğumuz bütün mektebliler bu beynelxalq bilik yarışının yüksek seviyyede teşkil olunduğunu dile getirdiler. Bu ise her şeyden evvel, Azerbaycanın günden-güne inkişafı ile bağlıdır. Onlar bu tedbir çerçivesinde dünyanın müxtelif ölkelerinden kifayet qeder dost qazandıqlarını da sevincle bildirdiler.
Dünyanın 33 ölkesinden gelmiş mektebliler paytaxtımızdan bir daha görüşmek ümidi ile ayrıldılar. Onlar bilik yarışında qazandıqları uğurlarla yanaşı, Azerbaycan heqiqetlerini ve yeni qazandıqları dostlarının ünvanlarını da apardılar.
12.04.2010 Qvamı Mehebbetoğlu.Reşad MEhErrEmoğlu Baki
